بررسی شادی و خوشدلی نزد شمس و مولانا

چکیده موضوع این رساله «عنصر شادی و خوشدلی نزد مولانا و شمس تبریزی» است. با توجه به اینکه هم مولانا و هم شمس در جای جای آثار متعدد خود خود جسته و گریخته مخاطب را به شاد بودن توصیه کردند این دیدگاهی اساسی است که این دو عارف بزرگ نگرش مثبتی به شادی و خوشدلی داشته اند، علاوه بر این وجود وزن های متنوع و شاد، مضمون های شادمانه، رقص واژگان و طنین آواها و نواها خصوصأ در غزلیات شمس حاکی از همین نگرش است. لذا در این رساله هدف آن است که با جمع آوری و تحلیل اطلاعاتی که در این خصوص در آثار شمس و مولوی بازتاب یافته، بتوان به مبنای فکری آن در دیدگاه این دو عارف نامدار پی برد و پیش زمینه و دلایل آن ها را در باب این نگرش خاص درک نمود. همچنین جایگاه این نگرش در فرهنگ ایرانی - اسلامی را دریافت. شادی به عنوان یکی از حالات روحی که بر سالک وارد می شود در بین عرفا اهمیت فراوانی دارد. در فرهنگ تاریخی ایران نیز شادی جایگاه وی‍ژه ای داشته است. پس از بررسی آثار مولانا و نیز مطالعه مقالات شمس به بررسی دیدگاه ها و چشم اندازهای مشابه و مثبتی که این دو عارف برجسته در مورد شادی داشتند، پرداخته شد. هر دو غم خوردن را ناپسند شمردند، و هر دو روش های مشترکی از جمله سماع و موسیقی و صبر بر تلخی و جور در باب شادی عرضه داشتند. همچنین مستی باده عشق و انتظار وصال را از انگیزه های شادی تلقی نمودند و مرگ که در نزد عام عامل مهم قبض است برای مولانا و شمس مهمترین عامل شادی و بسط به شمار می آمد. واژه های کلیدی؛ مولانا، شمس تبریزی، شادی، غم، سماع، موسیقی، مرگ و عشق